Mehmed
Niyazi, Peyami Safa’yı anlatacak
Mustafa
Demirci (Sanatalemi.net)
Cumhuriyet döneminin büyük romancısı Peyami Safa, ESKADER’in
Basın İlan Kurumu ile birlikte düzenlediği önemli bir toplantıda yâd edilecek.
Peyami Safa’yı değerli romancı yazar Mehmed Niyazi anlatacak. Serdar
Üstündağ’ın takdimini yapacağı program, Basın Müzesi’nde 21 Haziran Cuma günü
saat 14.30’da başlayacak.
Peyami Safa’nın romancılığı, fikir adamlığı ve mücadeleleri
hakkında konuşacak olan Mehmed Niyazi, onun ayrıca Server Bedi imzasıyla
polisiye romanlar yazarak geçimini sağladığını da anlatacak. Mehmed Niyazi,
toplantının sonunda dinleyicilerin sorularına cevap verecek.
BASINDA 20 BİN MAKALE YAZDI
Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının en
büyük romancılarından biri kabul edilen Peyami Safa, değişik gazete ve
dergilerde yazdığı yaklaşık 20 bin makale ile en çok yazan ve hayatını
kalemiyle kazanan yazarlar arasındadır. 1899 yılında İstanbul’da doğdu. Meşhur
şair İsmail Safa’nın oğludur. Düzenli bir öğrenim göremedi. Kendi kendisini yetiştirdi.
13 yaşında hayata atıldı. Posta Telgraf Nezareti’nde çalıştı. Öğretmenlik
(1914-1918) ve gazetecilik (1918-1961) yaptı. Hayatını yazıları ile kazanmak
zarondu kaldı. Kardeşi İlhami Safa ile Yirminci
Asır adlı bir akşam gazetesi çıkardı. Bu gazetede, “Asrın hikâyeleri”
adıyla ilk hikâyelerini imzasız yayınladı (1919). Kültür Haftası (21 sayı, 15 Ocak-3 Haziran 1936) ve Türk Düşüncesi (63 sayı, 1953-1960)
adlarında iki dergi çıkardı. Tasvîr-i
Efkâr, Cumhuriyet, Milliyet, Tercüman, Son Havadis gazetelerinde yazdı.
Oğlu Merve’yi, askerliğini yaptığı sıra kaybetti. Bu olay onu, çok sarstı. Bir
kaç ay sonra, 15 Haziran 1961 tarihinde, İstanbul’da vefat etti. Edirnekapı
Şehitliği’nde yatıyor. Ebedî âleme göç ettiğinde Son Havadis gazetesinin
başyazarı idi.
Peyami
Safa kendi kendisini yetiştirmiş ender şahsiyetlerden biridir. Fransızcayı,
Fransızca gramer kitabı yazabilecek kadar öğrenmiştir. 43 yıl hiç durmadan
yazmıştır. Güçlü bir fikir adamı, romancı ve polemikçidir. Nâzım Hikmet,
Nurullah Ataç, Zekeriya Sertel, Muhsin Ertuğrul ve Aziz Nesin’le sıkı kalem
kavgalarına ve polemiğe girişmiştir. Peyami Safa, edebî değeri olmayan romanlarını
“Server Bedi” imzası ile yayınladı. Sayıları 80’i bulan bu eserler arasında;
Cumbadan Rumbaya (1936) romanıyla, Cingöz Recai polis hikâyeleri dizisi en
ünlüleridir. Ayrıca ders kitapları da yazdı. Peyami Safa’nın fıkra ve
makalelerinde sağlam bir mantık dokusu ve inandırıcılık görülür. Romanlarında
olaydan çok tahlile önem verir. Toplumumuzdaki ahlâk çöküntüsünü, medeniyet
değişimin yol açtığı bocalamayı, nesiller ve sosyal çevreler arasındaki
çatışmayı dile getirdi. Zıt kavramları, duygu ve düşünce tezadını bilhassa
romanlarında ustaca işledi.
ESERLERİ:
Romanları: Gençliğimiz (1922), Şimşek (1923), Sözde Kızlar (1923), Mahşer (1924), Bir Akşamdı (1924), Süngülerin Gölgesinde (1924), Bir Genç Kız Kalbinin Cürmü (1925), Canan (1925), Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (1930), Fatih-Harbiye (1931), Atilla (1931), Bir Tereddüdün Romanı (1933), Matmazel Noralya'nın Koltuğu (1949), Yalnızız (1951), Biz İnsanlar (1959).
Hikâyeleri: Hikâyeler (1980). Oyunu: Gün Doğuyor (1932).
İnceleme- denemeleri: Türk İnkılâbına Bakışlar (1938), Büyük Avrupa Anketi (1938), Felsefî Buhran (1939), Millet ve İnsan (1943), Mahutlar (1959), Mistisizm (1961), Nasyonalizm (1961), Sosyalizm (1961), Doğu-Batı Sentezi (1963), Sanat- Edebiyat-Tenkid (1970), Osmanlıca-Türkçe- Uydurmaca (1970), Sosyalizm-Marksizim- Komünizm (1971), Din-İnkılâp-İrtica (1971), Kadın-Aşk-Aile (1973), Yazarlar-Sanatçılar- Meşhurlar (1976), Eğitim-Gençlik-Üniversite (1976), 20. Asır- Avrupa ve Biz (1976). Ders Kitapları: Cumhuriyet Mekteplerine Millet Alfabesi (1929), Cumhuriyet Mekteplerine Alfabe (1929), Cumhuriyet Mekteplerine Kıraat (I-IV, 1929), Yeni Talebe Mektupları (1930), Büyük Mektup Numuneleri (1932), Türk Grameri (1941), Dil Bilgisi (1942), Fransız Grameri (1942), Türkçe İzahlı Fransız Grameri (1948).
ESERLERİ:
Romanları: Gençliğimiz (1922), Şimşek (1923), Sözde Kızlar (1923), Mahşer (1924), Bir Akşamdı (1924), Süngülerin Gölgesinde (1924), Bir Genç Kız Kalbinin Cürmü (1925), Canan (1925), Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (1930), Fatih-Harbiye (1931), Atilla (1931), Bir Tereddüdün Romanı (1933), Matmazel Noralya'nın Koltuğu (1949), Yalnızız (1951), Biz İnsanlar (1959).
Hikâyeleri: Hikâyeler (1980). Oyunu: Gün Doğuyor (1932).
İnceleme- denemeleri: Türk İnkılâbına Bakışlar (1938), Büyük Avrupa Anketi (1938), Felsefî Buhran (1939), Millet ve İnsan (1943), Mahutlar (1959), Mistisizm (1961), Nasyonalizm (1961), Sosyalizm (1961), Doğu-Batı Sentezi (1963), Sanat- Edebiyat-Tenkid (1970), Osmanlıca-Türkçe- Uydurmaca (1970), Sosyalizm-Marksizim- Komünizm (1971), Din-İnkılâp-İrtica (1971), Kadın-Aşk-Aile (1973), Yazarlar-Sanatçılar- Meşhurlar (1976), Eğitim-Gençlik-Üniversite (1976), 20. Asır- Avrupa ve Biz (1976). Ders Kitapları: Cumhuriyet Mekteplerine Millet Alfabesi (1929), Cumhuriyet Mekteplerine Alfabe (1929), Cumhuriyet Mekteplerine Kıraat (I-IV, 1929), Yeni Talebe Mektupları (1930), Büyük Mektup Numuneleri (1932), Türk Grameri (1941), Dil Bilgisi (1942), Fransız Grameri (1942), Türkçe İzahlı Fransız Grameri (1948).
Yorumlar
Yorum Gönder