Muallim Hasan Basri’nin 1916 yılında kaleme aldığı “Anadolu’da Köy Düğünleri” isimleri kitapçığın (Şems Matbaası, 1332 (1916) 9. Sayfasında “Kayseri Düğünleri” başlıklı küçük bir bölüm var. 95 yıl önceki Kayseri Düğünlerinden küçük bir kesitin sunulduğu yazıda bir de Kayseri Türküsüne yer verilmiş.
“Kayseri Düğünleri” isimli yazıyı sizlerle paylaşıyorum:
“Burada da gelenek ve görenekler tıpkı Kırşehir’de olduğu gibidir. Yalnız, erkekler kına gecelerinde zorunluluk halini alan çok çirkin bir geleneği uygularlar. Üç beş hovarda yani delikanlı, ellerinde tutsak gibi sakladıkları ve uğruna cinayetlerin bile işlendiği kötü kadınları, kırk elli delikanlı önünde oynatırlar. Hovardaların karı oynatması güveyi girmezden bir gece önce kız evinden oğlan evine kına götürüldüğü gece olur.
Kına taşıması da törenle olur. Ellerinde çeşit çeşit mumlarla donatılmış şamdan ve meşaleler olduğu halde bir tepsi içinde kına, leblebi ve üzüm konularak çalgı eşliğinde yola çıkarlar. Yolda rastladıkları düzlüklerde durarak çalıp söylerler. Aşka gelenler silahlarını boşaltır.
Kına tepsisini, yarışma olsun diye toplanan kız evi delikanlıları, diğerlerinin elinden almaya çalışırlar. Bu sırada mutlaka bir cinayet ve yaralanma olur. Fakat beğenilmeyen bu gelenek artık bırakılmaktadır. (Yıl 1916)
Türlü rezaletlerle geçirilen gecenin ertesi günü araba ve atlarla gelini getirirler. Düğün son bulur.
Kayseri Türküleri:
Gide gide evlerini öğrendim
İftiradır ben boş yere söylendim (aman aman)
Ben o kızın kaşlarına imrendim
Enginli yüksekli dumanlı dağlar (aman aman)
Elleri koynunda bir gelin ağlar (aman aman)
Yazmalar içinde karalı yazma
Alırım kız seni ağlayıp gezme (aman aman)
Mektuplar yazar isen kahırlı yazma
Enginli yüksekli dumanlı dağlar (aman aman)
Elleri koynunda bir gelin ağlar (aman aman)
Kaynak: Muallim Hasan Basri, Anadolu Köy Düğünleri, Hazırlayan: Güner Sernikli, Ankara, Şafak Matbaası, 1979, VI + 24 sayfa, ODTÜ Türk Halkbilimi Topluluğu Yayını, sayı:4
Not: Faruk Yaman Bey’e kütüphanesinde bulunan bu eseri inceleme fırsatı verdikleri için teşekkür ediyoruz.
S.Burhanettin AKBAŞ
Yorumlar
Yorum Gönder